Koncert muzyki żydowskiej
2010-09-2020.09.10 (pon.)
Wykonawcy:
Orkiestra Kameralna
Capella Bydgostiensis
José Maria Florêncio dyrygent
Daniel Galay fortepian (Izrael)
Zbigniew Macias baryton
Repertuar:
Tzvi Avni – Modlitwa na orkiestrę smyczkową
Ravel – Trois Chansons hébraïque
Galay – Klezmer Tunes
Bilety:
Bilety do nabycia w sklepie Pamiątki przy Flisaku w Toruńskim Ratuszu Staromiejskim, w kasie Filharmonii, w salonach Empik oraz na www.ebilet.pl.
sponsor pianisty
Koncert rozpocznie kompozycja Tzvi Avniego – jednego z czołowych, współczesnych kompozytorów w Izraelu, którego utwory są wykonywane na całym świecie, mianowicie wzruszająca, pełna emocji Tefilat – Modlitwa na orkiestrę smyczkową. Wyjątkowym gościem Capelli będzie niezmiernie interesujący i wszechstronny izraelski artysta DANIEL GALAY – pianista, kompozytor, literat, publicysta. Jego sztuki, poezja oraz artykuły są publikowane zarówno w Izraelu, jak i za granicą. Daniel Galay jest promotorem kultury jidysz oraz propagatorem zachowania tożsamości Żydów aszkenazyjskich. Jego dzieła, prace literackie oraz występy wywarły duży wpływ na społeczeństwo izraelskie. W 2009 otrzymał nagrodę dla kompozytorów nadawaną przez premiera. Twórczość Galaya cieszy się wielką popularnością nie tylko w jego kraju, doczekała się wielu interpretacji i nagrań. Z bydgoskimi kameralistami wykona partie fortepianowe własnego dzieła pt. Klezmer Tunes, jednej z najbardziej znanych i najczęściej wykonywanych kompozycji, zainspirowanej pięknymi, powszechnie lubianymi, tradycyjnymi melodiami żydowskimi. Kolejny wykonawca koncertu ZBIGNIEW MACIAS, świetny baryton, laureat prestiżowych konkursów, solista stołecznego Teatru Wielkiego – Opery Narodowej, zaprezentuje Chansons hébraïque Maurice’a Ravela. Większość dzieł twórcy nieśmiertelnego Bolera to pieśni i utwory fortepianowe, a jego styl muzyczny, który charakteryzuje się subtelną rytmiką, urzekającą melodią i bogatą harmonią, jednocześnie wymagając od wykonawcy najwyższych umiejętności, niezmiennie zdobywa uznanie słuchaczy. Orkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis, zaliczana do czołowych polskich orkiestr kameralnych, na swym koncie posiada wiele spektakularnych sukcesów artystycznych również zagranicznych. W Toruniu zaprezentuje swój kunszt pod batutą mistrza niezapomnianych, wyszukanych klimatów muzycznych JOSÉ MARII FLORÊNCIA, znakomitego brazylijskiego dyrygenta, który od wielu lat jest obywatelem polskim.
Muzyka klezmerska właściwie rozpowszechniła się w drugiej połowie XVIII wieku, wtedy pojawiły się wędrowne grupy żydowskich muzykantów. Ich nazwa pochodziła od hebrajskiego כלי זמר (klej zemer – “instrumenty muzyczne”, dosłownie: “narzędzia pieśni”), powiązane jest ono z kultem świątynnym i dotyczy instrumentów używanych w czasie obrzędów składania ofiar. Instrumenty, z których wtedy korzystano, to głównie trąbka, instrumenty perkusyjne czy harfy i liry. W czasach nam bliższych instrumentarium powiększyło się o obecnie najbardziej kojarzone z klezmerami skrzypce i kontrabas. Ale nie można powiedzieć jednoznacznie jakie instrumenty były tymi najczęściej używanymi, bowiem sięgano często po instrumenty popularne w danym regionie czy kraju. Zawód ten często przechodził z pokolenia na pokolenie, zaś muzycy uświetniali swoją grą ważne uroczystości – wesela czy wystawne dworskie przyjęcia. Tak jak dziś mieli oni bardzo urozmaicony repertuar, sięgali po utwory regionalne, muzykę żydowską, z czasem utworzyło się kilkanaście nurtów tej muzyki, tworzonych przez różne rody muzyków. Od bardziej religijnej muzyki chasydzkiej po bardziej świecką i rozrywkową. Holocaust sprawił, iż najwięcej wykonawców działa obecnie w USA. W Polsce prawdziwy renesans nastąpił w latach 90., obecnie powstaje coraz więcej grup klezmerskich, a także restauracje, które poza kuchnią dają też możliwość posłuchania muzyki w oryginalnym wykonaniu. Obecnie poza klasycznym graniem funkcjonuje też swego rodzaju muzyczna awangarda, czerpiąca z klasycznej muzyki klezmerskiej czy chasydzkiej, nie unikając wpływów jazzu, folku, elektroniki, rocka a nawet funka, reggae czy hip-hopu.