Wydarzenie

„Carmina burana” to jedno z niewielu poważnych dzieł, które biją rekordy popularności, zwłaszcza rozpoczynająca i kończąca kantatę pieśń „O Fortuna”. Jednakże na skutek działalności telewizji i radia większość ludzi kojarzy ten utwór z… jakąś reklamą, filmowymi soundtrackami, coverami, albo z dzwonkami na komórkę. I właściwie niemal każdy potrafi zanucić słynny fragment, ale z reguły nie zna ani tytułu utworu, z którego on pochodzi, ani jego autora, czyli Carla Orffa (1895–1982) – niemieckiego kompozytora, dyrygenta i pedagoga (opracował własną metodę wychowania muzycznego dzieci, jego metoda szeroko jest też wykorzystywana w muzykoterapii dorosłych), przedstawiciela prymitywizmu muzycznego XX wieku. „Carmina Burana” („Pieśni z Beuern”) w oryginale to manuskrypt, zawierający 254 pieśni i wierszy XII i XIII w., który przez wiele lat pozostawał w ukryciu w Alpach Bawarskich, w opactwie benedyktynów w Benediktbeuern, i dopiero w 1803 został odnaleziony i opublikowany. Średniowieczna antologia, sławiąca kult miłości, wolności idei i przebudzenia duchowego, zainspirowała kompozytora, który w 1937 dokonał wyboru części tekstów i skomponował na ich podstawie kantatę sceniczną pod tym samym tytułem „Carmina burana” (na orkiestrę, chór i głosy solowe). Orff zdecydował się napisać muzykę całkiem od nowa, mimo że niektóre rękopisy zawierają zapis muzyczny w postaci neum, który został częściowo odczytany. Po premierze, która miała miejsce w 1937 kantata została uznana przez władze faszystowskich Niemiec za dzieło wulgarne i obrazoburcze. Nieco później – za dzieło kluczowe i reprezentatywne dla wczesnej „kultury aryjskiej’. Po II wojnie światowej „Carmina burana” weszły do międzynarodowego kanonu muzyki poważnej i cieszą się niesłabnącą sławą do dnia dzisiejszego. W latach 90. fragmenty utworu wykorzystały m.in. zespoły gatunku new age, jak np. Enigma, Era oraz Corvus Corax. Z kolei sama „O Fortuna” chętnie wykorzystywana jest przeważnie przez zespoły heavymetalowe i uprawiające rock symfoniczny czy średniowieczny, jak m.in. Therion, In Extremo, Ministry, itp.

Na utwór składają się 3 części:

I. „Primo Verte” („Wiosna”) opiewa uroki budzącej się przyrody, jej barwy i rodzącego się pragnienia miłości.

II. „In taverna” („W gospodzie”) to pieśni, które sławią radości płynące z biesiadowania w doborowym towarzystwie.

III. „Cour d’amours” („Dwór miłości”) jest główną częścią kantaty. Jej motto, to stwierdzenie, że miłość unosi się wszędzie wokół nas. Pieśni sławią ziemską miłość we wszystkich przejawach.

Całość zamyka powrót do treści prologu – skargi na niestałość łask fortuny.

W „Carmina Burana” z chóru bierze swój początek wszystko i wszystko to na koniec wraca do chóru – on uosabia postacie i sceny. Jest to średniowieczny chór wagantów.

Na estradzie obok Orkiestry Symfonicznej staną aż 4 chóry: rozśpiewana brać studencka uniwersytetów bydgoskich i toruńskiego oraz najmłodsi chórzyści ze szkoły muzycznej w Bydgoszczy, czyli „Rubinki”. Partie solowe zaś wykonają uznani polscy soliści śpiewacy sopranistka Iwona Socha i tenor Adam Zdunikowski oraz gość z Niemiec, baryton Thomas Wittig. Całość poprowadzi Rudolf Tiersch, na co dzień szef zaprzyjaźnionego od lat z FP Chóru Singakademie z Frankfurtu nad Odrą.