Andrzej Kasten

Claude Debussy, 1977

rzeźba – brąz (odlew: Brąz Dekoracyjny Warszawa)
cokół – marmur Sławniowice
wys. rzeźby: 120 cm, wys. cokołu: 160 cm
sygn. brak
rzeźba ustawiona w parku po północnej stronie Filharmonii Pomorskiej

Andrzej Kasten (1923–2020) – rzeźbiarz, medalier, ceramik i rysownik. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych na Wydziale Rzeźby w pracowni Franciszka Strynkiewicza, w której uzyskał dyplom w 1957 r. W sztuce A. Kastena ważne miejsce zajmowały formy przestrzenne abstrakcyjne i figuratywne, w tym interpretacje portretowe, modele architektoniczne i monumentalno-pomnikowe, wyszukane formalnie medale, płaskorzeźby, ceramika, rysunki, grafiki, pastele (często minimalistyczne, luministyczno-nokturnowe), a także ilustracje książkowe. W jego oeuvre odbiorcy odnajdują znajomość struktur awangardowych. Poszukiwania prywatne wydają się bardziej fenomenologiczne. Ociosane z pni drzew wertykalne grupy Dwoje (1970) i Są wszędzie (1968) to aluzje do ikonografii przedstawień matek z dziećmi, ewokujące skojarzenia z dalekowschodnią estetyką i rzeźbami Davida Nasha, zainspirowanego twórczością Constantina Brâncușiego. Poetyckie dryfowanie ponad różnorodnymi kulturami wydaje się czytelne w twórczości A. Kastena, który odbył wiele inspirujących podróży do Mongolii, Uzbekistanu, Grecji, Francji, Hiszpanii i Włoch. Do jego najważniejszych realizacji należą m.in. warszawskie pomniki takie jak: wykonane z metalu, geometryczne Drogowskazy (1968), monumentalny Pomnik Kościuszkowców (1985), pomnik Waleriana Łukasińskiego (1988), znajdujące się w Wąchocku: pomnik Majora Jana „Ponurego” Piwnika (1984, rzeźbiarz w czasie wojny służył w oddziale partyzanckim AK dowodzonym przez J. Piwnika) i pomnik Podziemnego Państwa Polskiego (1989).

Claude Debussy, 1977

Claude Debussy (1862–1918) zapisał się w historii muzyki jako ten, który zburzył system tonalny, co uznano za gest wręcz rewolucyjny. Należał do elity intelektualnej Paryża. Inspirowała go poezja i malarstwo, tradycje antyczne i egzotyka orientu. Do wiersza Stéphane’a Mallarmégo powstał poemat symfoniczny Popołudnie fauna (1894), do opery Peleas i Melizanda libretto stworzył Maurice Maeterlinck (1893–1903). A. Kasten jest autorem głowy i zarysu torsu Claude’a Debussy’ego, rzeźby ustawionej na wysokim, prostopadłościennym postumencie (na postumencie napis: CLAUDE/DEBUSSY) w otoczeniu parkowej zieleni. Ze zwartej i mocnej bryły wyłaniają się rysy zamyślonego kompozytora. Wsłuchuje się w swój wewnętrzny świat, ma zamknięte oczy. Elegancję i przynależność do świata paryskiej cyganerii podkreślają: starannie przycięta broda, płytko wyryte klapy marynarki i mucha.

W kolekcji gobelinów Filharmonii Pomorskiej znajduje się tkanina zatytułowana Morze Debussy’ego-Neptun (proj. Mieczysław Olszewski, 1991)

Bibliografia:

Claude Debussy. Kompozytor, oprac. Małgorzata Komorowska, [online], [dostępny: https://teatrwielki.pl/ludzie/sezon2018claude-debussy/], [dostęp: 12.03.2023]

Irena Grzesiuk-Olszewska, Polska rzeźba pomnikowa w latach 1945–1995, Warszawa 1995

opracowanie (Andrzej Kasten): dr Dorota Grubba-Thiede opracowanie (rzeźba Claude Debussy): dr Agnieszka Wysocka