Galeria zewnętrzna

Rzeźba wykonana z piaskowca przedstawia sylwetkę Ignacego Jana Paderewskiego z realistycznymi rysami twarzy i detalami.

Józef Makowski

Ignacy Jan Paderewski, 1973–1975

rzeźba – piaskowiec, cokół – granit ze Strzegomia
wys. rzeźby: 260 cm, wys. cokołu: 175 cm
sygn. brak
rzeźba ustawiona przed elewacją frontową (zachodnią) gmachu Filharmonii Pomorskiej

Józef Makowski (1914–1997) – rzeźbiarz, grafik i rysownik. Studiował w l. 1936–1939 w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, m.in. w pracowni rzeźbiarskiej Tadeusza Breyera. Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. jako dowódca plutonu w 63. Toruńskim Pułku Piechoty. Podczas okupacji niemieckiej żołnierz Armii Krajowej, w 1944 r. powstaniec warszawski. W 1946 r. był odpowiedzialny za oprawę plastyczną Wystawy Ogólnopomorskiej zorganizowanej z okazji 600-lecia Bydgoszczy. Był autorem rzeźb na terenie Bydgoszczy i w regionie kujawsko-pomorskim. Do jego dzieł należą m.in.: pomnik Bohaterom walk o polskość i wolność ziemi mogileńskiej w Mogilnie (1964), kameralna rzeźba plenerowa Złamana róża w Bydgoszczy (1969), upamiętniająca 50 bydgoskich gimnazjalistów zamordowanych przez Niemców w 1939 r., rzeźba Idący na stracenie w fordońskiej Dolinie Śmierci (1975), pomnik Lotników Polskich w Bydgoszczy (1980), pomnik Powstańców Wielkopolskich w Łabiszynie (1981). J. Makowski był również projektantem wnętrz.

Ignacy Jan Paderewski, 1973–1975

Rzeźba patrona bydgoskiej Filharmonii Pomorskiej, ustawiona w plenerze, przed elewacją frontową, miała, zgodnie z pierwotną koncepcją, uzupełniać jej architekturę. Pomnik akcentuje południowy ryzalit, stanowiący jednocześnie tło dla Ignacego Jana Paderewskiego. Przedstawienie en pied Ignacego Jana Paderewskiego, jest drugim wizerunkiem, który znalazł się w kolekcji Filharmonii Pomorskiej, obok realizacji Alfonsa Karnego. I.J. Paderewski został ukazany przez J. Makowskiego w pozycji siedzącej, skupionej, wychylonej do przodu. Asymetryczny układ sylwetki rzeźbiarz osiągnął opierając obie dłonie wirtuoza na lewym udzie. Głowa, zwrócona w prawo, oddaje rysy portretowe z charakterystycznymi detalami, w tym z zaczesanymi do tyłu, ułożonymi w fale włosami. W szkicowo potraktowanym stroju wyróżnia się wysoko postawiony kołnierz. Na cokole napis: IGNACY PADEREWSKI.

Wizerunki I.J. Paderewskiego i F. Chopina powstały jako grupa rzeźbiarska. J. Makowski podobnie modelując sylwetki, ukazując kompozytorów w pozycji siedzącej, zwrócił ich ku sobie w taki sposób, że mimo odległości figury „prowadzą dialog”, tworząc oryginalną, akcentującą ramę dla frontowej elewacji Filharmonii Pomorskiej.

Bibliografia:

Józef Makowski, oprac. Daniel Rudnicki, [online], [dostępny: https://cmentarz.bydgoszcz.pl/wp/2016/05/26/jozef-makowski-1914-1997/], [dostęp: 7.04.2023]

Agnieszka Wysocka, Rzeźba w służbie muzyki. Kolekcja portretów kompozytorów z bydgoskiej Filharmonii Pomorskiej, [w:] Paragone. Rzeźba na granicy, red. Elżbieta Błotnicka-Mazur, Lechosław Lameński, Marcin Pastwa, Lublin 2016

opracowanie: dr Agnieszka Wysocka

Bilety 24