Barbara Zbrożyna

Igor Strawiński, 1977

rzeźba – brąz (odlew: Brąz Dekoracyjny Warszawa), cokół – marmur „Sławniowice”
wys. rzeźby: 70 cm, wys. cokołu: 160 cm
sygn. brak
rzeźba ustawiona w parku im. Jana Kochanowskiego w Bydgoszczy

Barbara Zbrożyna (1923–1995) – rzeźbiarka, graficzka, rysowniczka i medalierka, poetka, pedagożka. Studiowała w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Xawerego Dunikowskiego (1945–1947) i w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Franciszka Strynkiewicza, gdzie obroniła dyplom w 1950 r. Jeszcze w czasie studiów pracowała przy odbudowie stolicy, a dla nowo wzniesionej dzielnicy Mariensztat wykonała rzeźbę Przekupka (1949). Związana z warszawskim środowiskiem artystycznym skupionym przy galerii „Krzywe Koło”. W l. 50 i 60 XX w. B. Zbrożyna twórczo nawiązywała do dokonań Henry Moore’a, projektowała rzeźby i mozaiki dla osiedla Sady Żoliborskie (1958–1962). Związana była z ruchem opozycyjnym, w 1976 r. podpisała List protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (tzw. List 59). Projektowała nagrobki na warszawskich Powązkach, m.in.: Xawerego Dunikowskiego (1966), Stanisława Herbsta (1974), Erny Rosenstein (1989), Artura Sandauera (1989). Była mistrzynią rzeźbiarskiego portretu. Początkowo były one realistyczne w charakterze, jak Portret Władysława Broniewskiego (1951), następnie coraz ogólniejsze w formie – Portret Tadeusza Kotarbińskiego (1966). W 2008 r. Anna Maria Leśniewska, kuratorka wystawy monograficznej B. Zbrożyny w Zachęcie podkreślała: „Przywołanie twórczości Barbary Zbrożyny to także próba zmierzenia się z tradycją rzeźby, ukształtowanej w pracowni prof. Xawerego Dunikowskiego. W pamięci artystki profesor pozostał na zawsze nie tylko najwybitniejszym polskim rzeźbiarzem i nauczycielem, ale przede wszystkim artystą o ogromnej sile inspiracji. Nadrzędną zasadą pracy twórczej Zbrożyny było widzenie rzeczywistości poprzez istnienie człowieka, a co za tym idzie wychwytywanie najważniejszych aspektów ludzkiej egzystencji (…) Wynikało to nie tylko z bogatych doświadczeń artystycznych i pedagogicznych rzeźbiarki, ale i z tolerancji wobec ludzkich ułomności”.

Igor Strawiński, 1977

Wyrazista, ustawiona na wysokim postumencie z napisem IGOR/STRAWINSKY, głowa portretowa Igora Strawińskiego(1882-1971), wyróżnia się na tle parkowej zieleni. Rosyjski kompozytor, pianista i dyrygent, autor ponad stu utworów pamiętany jest przede wszystkim jako współtwórca (od 1910) sukcesów tzw. Baletów Rosyjskich prowadzonych przez Sergiusza Diagilewa, dla których stworzył Ognistego Ptaka, Pietuszkę i Święto wiosny. Wystawienie tego ostatniego baletu w 1913 r. było skandalem, dzieło jednak szybko doceniono i uznano za triumf kompozytora. Po II wojnie światowej tworzył awangardowe kompozycje, koncertował i dyrygował orkiestrami na całym świecie.

Bibliografia:

Igor Strawiński – od romantyzmu do XX wiecznej awangardy,[online], [dostępny: https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/2533094,Igor-Strawinski-od-romantyzmu-do-XX-wiecznej-awangardy ], [dostęp: 2.04.2023]

Aleksandra Kłaput-Wiśniewska, Andrzej Szwalbe w kontaktach z polskimi kompozytorami, [w:] Andrzej Szwalbe i jego dziedzictwo. Zbiór studiów, t.2, Bydgoszcz 2016

Anna Maria Leśniewska, Barbara Zbrożyna. Rzeźba, Centrum Rzeźby Polskiej, Orońsko 2006

Barbara Zbrożyna. Figury nasłonecznione. Katalog wystawy,  Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki Warszawa, kurator Leśniewska Anna Maria, współpr. Julia Leopold, red. Dorota Karaszewska, Warszawa 2008

opracowanie (Barbara Zbrożyna): dr Dorota Grubba-Thiede opracowanie (rzeźba Igor Strawiński): dr Agnieszka Wysocka