Stanisław Słonina

Światosław Richter, 1985

brąz
wys. 65 cm
sygn. brak
rzeźba ustawiona przed elewacją frontową (zachodnią) gmachu Filharmonii Pomorskiej

Stanisław Słonina (ur. 1936) – rzeźbiarz, rysownik, eseista i pedagog. Ukończył Państwowe Liceum Sztuk Plastycznych w Zakopanem w 1956 r., a następnie studiował w l. 1956–1962 na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie w pracowni Mariana Wnuka. W 1962 r. został wykładowcą akademickim w macierzystej uczelni, pełniąc funkcję prorektora (1978–1981) i dwukrotnie dziekana Wydziału Rzeźby. Należy do Międzynarodowego Stowarzyszenia Medalierów FIDEM. S. Słonina specjalizuje się w rzeźbie monumentalnej, pracuje w metalu, granicie i ceramice. Uprawia też rzeźbę plenerową i relief. Mimo rozmiarów rzeźby S. Słoniny są pełne poezji. W ikonografii S. Słoniny ważne miejsce zajmuje duchowość i sacrum. Zrealizował m.in. pomniki Jana Pawła II w Buenos Aires (1999), Łowiczu (2000), Żyrardowie (2009). Inne realizacje to m.in. pomnik Józefa Piłsudskiego w Częstochowie (1990), pomnik Henryka Sienkiewicza we Włocławku (1971). W realizacjach kameralnych S. Słonina sięga po nietuzinkowe materiały i struktury, np. metalowe druciki (które traktuje jak nić pajęczą, czy włóczkę) – Tetoriente (Głowa wschodu) (1971), Dziki bohater (1972). O tym etapie twórczości S. Słoniny tak pisała jego córka Urszula Słonina: „Drobniutkie niteczki błyszczące metalicznym blaskiem, wciągają nas w swój prawie niematerialny wymiar. Mówią o cierpliwej, benedyktyńskiej pracowitości autora (…)”.

Światosław Richter, 1985

Nastrojowa, jakby neosecesyjna aura emanuje z asymetrycznego, poetyckiego popiersia pianisty Światosława Richtera (1915–1997), jednego z najbardziej charyzmatycznych, a zarazem ekscentrycznych wirtuozów muzyki współczesnej, w którego biogramie splatały się mroki tragicznych doświadczeń i blaski wielkiego, międzynarodowego uznania. Doceniano jego silną osobowość, brawurowe, przepełnione niuansami interpretacje, a także bardzo rozległy repertuar obejmujący muzykę dawną i współczesną. W l. 50. i 60. XX w. Ś. Richter koncertował w Polsce, m.in. był gościem Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy w 1963 r. W 1958 r. powstało nagranie jego wykonania V Koncertu fortepianowego Prokofiewa z Orkiestrą Filharmonii Narodowej pod batutą Witolda Rowickiego. Rok później w wytwórni Deutsche Grammophon nagrał II Koncert fortepianowy Rachmaninowa z udziałem Orkiestry Filharmonii Warszawskiej. W 1960 r. rozpoczął cykl występów w USA, które ugruntowały jego międzynarodową obecność w panteonie wybitnych osobowości muzyki współczesnej. Słynął z interpretacji utworów Chopina, Schumanna, Musorgskiego, Prokofiewa, Bartóka i Rachmaninowa, Mozarta i Beethovena.

Popiersie Ś. Richtera autorstwa S. Słoniny wydaje się „zabierać” odbiorców w stan rozkołysania, w strefy fal dźwiękowych i energetycznych, jakie towarzyszą „zanurzeniu” muzycznemu. Mimo dookreślonych rysów twarzy, korespondujących z realizmem krytycznym, czy z impresjonizmem (np.  z rzeźbami Medarda Rosso),  partie ramion przypominają o estetyce japońskiej, m.in. o grafice Różowe fale Kōrina Ogaty, symbolizującej relacje skłębionych emocji psyche i przestrzeni. Aura dzieła S. Słoniny nawiązuje do dokonań Ś. Richtera – genialnego XX- wiecznego wirtuoza fortepianu.

Bibliografia:

Stanisław Słonina. Medale. Katalog wystawy, tekst: Wiesława Bąblewska-Rolke, CBWA Warszawa Kordegarda, Warszawa 1980

Stanisław Słonina, [online], [dostępny: https://rzezba-oronsko.pl/artysci/stanislaw-slonina/] [dostęp: 2.04.2023]

Stanisław Słonina, film dokumentalny, reż. Piotr Welk, Andrzej Artymowicz, Instytut Sztuki Mediów Warszawa 2021, [online], [dostępny: https://vimeo.com/536779871 ], [dostęp: 2.04.2023]

Światosław Richter, oprac. Wojciech Bońkowski, wrzesień 2006, [online], [dostępny: https://chopin.nifc.pl/pl/chopin/osoba/6838 ], [dostęp: 2.04.2023]

opracowanie: dr Dorota Grubba-Thiede